Bestuurders bij gemeenten hebben te maken met een groot aantal veranderingen die impact hebben op de informatievoorziening! Denk dan aan: de Wet Open Overheid, aanscherpingen in de informatiebeveiligingsstandaarden (BIO, NIS2), om nog maar te zwijgen over de invulling van de maatschappelijke opgaven waar we voor staan. Common Ground is daarbij geen nieuw onderwerp, maar de ontwikkelingen staan ondertussen op een kantelpunt van implementatie en ontwikkeling. Op het thema van de Common Ground verwacht VKA de komende tijd een stroomversnelling, daarom adviseren we om de Common Ground niet te laten ondersneeuwen binnen de bestuursagenda.
Als adviseurs van VKA komen wij bij diverse gemeenten over de vloer, groot en klein. Vaak staat Common Ground al een aantal jaren op de IV-agenda, maar is er concreet nog niet veel zichtbaar veranderd in het informatielandschap. Dat is verklaarbaar, aangezien Common Ground een ontwikkeling is die zich voor velen ver van hun eigen bed afspeelt. Daar komt verandering in en wij verwachten dat dit onderwerp de komende tijd steeds duidelijker en nadrukkelijker aan bod zal komen, zeker omdat een groeiend aantal “Common Ground compliant” oplossingen beschikbaar komen.
In deze blog(reeks) nemen wij, Dennis Peperkamp en Daan Smits, je mee in de wereld van Common Ground en pogen wij Common Ground van het papier tot leven te laten komen. In deze eerste blog staan wij stil bij wat Common Ground is en waar we nu staan.
Wat is Common Ground?
Common Ground is begonnen als informatiekundige visie waarmee gemeenten de informatievoorziening eenvoudiger, flexibeler en slimmer inrichten. De basisgedachte van Common Ground is dat organisaties hun data loskoppelen van werkprocessen en applicaties (zie figuur 1 hieronder). Oplossingen vragen data op bij de bron en organisaties kopiëren niet langer data tussen verschillende systemen die de gegevens nodig hebben. Het idee is dat er één unieke, vastgestelde plaats is waar data is opgeslagen (Single-source-of-Truth). Wanneer een proces dan specifieke gegevens nodig heeft, is bekend waar deze gegevens zijn opgeslagen binnen het IV-landschap en kunnen gebruikers deze efficiënt, via een communicatie-laag, raadplegen.
Tot nu toe zien we dat applicaties zowel het proces ondersteunen, als de gegevens opslaan en verwerken. Hierdoor ontstaat de situatie dat gegevens worden gekopieerd, opgeslagen en gesynchroniseerd in verschillende systemen, wat veel kosten, risico’s en fouten met zich meebrengt. Common Ground helpt gemeenten om deze kosten en fouten te verminderen (of zelfs te voorkomen) én biedt kansen om diensten te vernieuwen en te verbeteren. Ook vraagt het een flinke verandering van (functioneel) beheerders en data eigenaren om conform Common Ground met gegevens en applicaties om te gaan.
Figuur 1 – Stroomlijnen data opslag volgens Common Ground (Bron: VNG https://vng.nl/artikelen/common-ground-bouwen-op-dezelfde-basis
Waar staan we nu?
Het onderwerp Common Ground is zeker niet nieuw. Het is al enige tijd een (vooral) theoretische oefening waar informatiespecialisten mee bezig zijn. Zoals eerder benoemd staan we op een kantelpunt. Common Ground is nog volop in ontwikkeling, maar er zijn al flinke stappen gezet richting realisatie. Er zijn verschillende projecten gestart die de principes van Common Ground toepassen in de praktijk, zoals: Haal Centraal, NLX en Signalen. Ook het Common Ground netwerk, waarin afgevaardigden van gemeenten kennis en ervaringen delen en samenwerken aan de verdere ontwikkeling van Common Ground krijgt meer tractie. In de komende paar jaar gaan we zien dat Common Ground meer vorm en inhoud krijgt.
(Voorlopige) Conclusie
Het is tijd dat dit onderwerp op de agenda van de gemeente en haar bestuur staat. De ontwikkeling en uitrol van Common Ground heeft gevolgen voor de manier waarop de gemeente haar dienstverlening organiseert en de rol als informatiebeheerder vervult (hier staan wij in een volgend blog uitvoeriger bij stil). Deze verandering vraagt om een nieuwe mindset, een andere cultuur en een andere manier van samenwerken binnen en buiten de gemeente.
Heeft u vragen of wilt u graag meer informatie, neem dan contact op met Daan Smits via daan.smits@vka.nl of met Dennis Peperkamp via dennis.peperkamp@vka.nl. We gaan graag met u in gesprek.