Datavisualisatie is het nieuwe toverwoord. Met visualisatietools zoals Tableau, Power BI, Qlik BI lijkt het alsof elke organisatie binnen een paar minuten kan beschikken over de juiste verantwoording- en stuurinformatie. Flitsende dashboard visualisaties op de 4K-monitor in het kantoor van de directeur. Voor de klant het gevoel ‘in-control’ te zijn en voor de adviseur een snelle succesvolle opdracht.
Maar is dit dan de essentie van data-gedreven samenwerken? Helpt het ‘dashboardje’ daadwerkelijk om beter te sturen en te verantwoorden?
Het antwoord is: ja en nee. Er zijn drie stille helden van data-gedreven samenwerken waar u over na kunt denken als u wilt starten met business intelligence: zingeving, vormgeving en betekenisgeving.
Geef deze spreekwoordelijke ‘helden’ ruimte bij het starten van een business intelligence project en bedenk, ‘het zijn de mensen die het hem doen’, zij zijn de werkelijke stille helden die data-gedreven samenwerken mogelijk maken. Een inspirerend voorbeeld is de film ‘Mission Control: The unsung heroes of Apollo’, over de team samenwerking die nodig was om een mens op de maan te zetten. Business intelligence projecten lijken net zo ambitieus als een maanmissie, resultaten liggen vaak ver weg en zijn moeilijk te bereiken.
Welke ruimte geeft u aan de stille helden?
Zingeving. Elke bestuurder brengt zijn eigen persoonlijkheid, kennis en kunde mee. Waar de een het belangrijker vindt om ‘op de tent te passen’ wil de ander de spreekwoordelijke ’stempel drukken op de organisatie’. De intrinsieke motivatie van de bestuurder(s) is vaak de basis van samenwerking of strijd in de directie of het managementteam. Zingeving is daarbij een voorwaarde.
Waarom willen wij beter verantwoorden en sturen? Wat is onze missie en visie?
Het lijken vage termen, maar met een realistische missie en visie kunt u teams inspireren. Hierbij zal u als leider in staat zijn om verantwoordelijkheid te nemen en anderen mee te krijgen. Zoals de schrijver van de kleine prins, Antoine de Saint-Exupery, al schreef: ‘Wilt u dat mensen schepen bouwen, laat ze dan verlangen naar de zee’. Voor ruimteschepen of Big Data ambities geldt dan de maan, zoals in de film, of een andere planeet.
Met draagvlak vanuit de directie kunnen teams een missie en visie omzetten in realiteit. Binnen het BI-project of de BI-afdeling gaat het dan om een pakkend verhaal met behulp van data en visualisaties te produceren i.p.v. het maken van het zoveelste nietszeggende standaardrapport. Een product dat in trek is motiveert zowel het team als de stakeholders.
Vormgeving. De visualisatietool kan de start zijn voor een business intelligence project. Communicatie en marketing kunnen ondersteunen bij het vertellen van het verhaal. Inzicht en overzicht. Extern en intern. Vormgeving is een ambacht en vergt tijd en inspanning. Datavisualisatie maakt trend- en patroonherkenning mogelijk en versterkt het lerende vermogen.
Het gevisualiseerde verhaal inspireert een organisatie om winst te maken en/of het maatschappelijk nut te bevorderen. Vormgeving treft het doel als het een reflectie is van de realiteit, zoals de klant of medewerker dat in de dagelijkse praktijk ervaart. Daarom is het essentieel om bij vormgeving samen te werken met personen die klantcontact hebben. De realiteit omvat meer dan alleen de eigen interne administratieve werkelijkheid. Visualisatie moet een feedbackmechanisme zijn tussen organisatie, klant en medewerker.
Betekenisgeving. Ieder persoon kent een andere betekenis toe aan een object of ervaring. Taal is ambigu. Een BI-project of BI-afdeling slaagt alleen met behulp van teamwork en continue feedbackmechanismen binnen én buiten het team. Pas als uw organisatie begrepen wordt, kan er door mensen een vertaling gemaakt worden naar bruikbare begrippen, datamodellen, rekenregels, BI-producten en visualisaties. Zorg dat de teamleden beschikken over toepasbare creativiteit, vakkennis, communicatieve kwaliteiten en werkervaring. Deze mensen zijn de stille helden van uw stuur- en verantwoordingsambities. Business intelligence, datawarehousing, datamining en datavisualisatie zijn een ambacht, uitgevoerd door stille helden, en vergen tijd, ook met de opkomst van mooie visualisatietools!